Ақп-ды қорғау әдістері мен жабдық-н клас-у. Шифрлеу әдістерінің классификациясы

АЖ қауіпсіздігі өңделетін ақпараттың тұтастығы мен жасырындылығын қамтамасыз ететін әдістер бойынша жүзеге асырылады. Ақпаратты қорғау құралдары - мем-к құпия болып табылатын мәліметтерді қорғауға арналған техникалық, криптог-қ, программалық ж/е басқа да құралдар, олар жүзеге асырылған құралдар, сондай-ақ, ақпарат қорғаудың тиімділігін бақылау құралдары.

Ақпаратты қорғау әдістерінің классификациясы:

· Кедергі - қатерлер жолында кедергілер жасау.

· Басқару – қорғалынатын жүйеге басқарушылық ықпал ету.

· Маскировкалау – қорғалынатын жүйеге н/е ақпаратқа жасалатын әрекеттер. Мұндай түрлендірулер зиянкеске ақпараттарды қол жеткізбейтіндей етеді.(Мұнда қорғаудың крипотографиялық әдістерін жатқызуға болады).

· Регламенттеу – зиянкестің әрекеттерін н/е басқа да тұрақсыз факторлардың жүзеге асырылуын қиындататын іс шараларды жасау ж/е өңдеу.

· Мәжбүрлеу – бұл әдісте қолданушылар ж/е персонал ақпаратты өңдеуді жауапкершілікті(материалды, қылмыстық, административті) мәжбүрлеу шартымен орындау шарттарын құрудан тұрады.

· Ниеттену – бұл әдісте қолданушылар ж/е персонал ақпаратты өңдеуде моралды-этикалық ж/е психологиялық ойлау шарттарын құрудан тұрады.

Ақпаратты қорғаудың құралдары:

· Физикалық құралдар – тұрақсыз факторлардың жолында әртүрлі бөгет түрін құратын ж/е автономды жұмыс істейтін механикалық, электрлік, электромеханикалық, электронды, электронды-механикалық ж/е т.б құралдар мен жүйелер.

· Аппараттық құралдар – ақпаратты қорғаудың мәселелерін шешуге арналған ж/е мәліметтерді өңдеудің жүйе аппаратурасына енгізілген н/е онымен арнайы ұштастырылған әртүрлі электрондыж/е электронды-механикалық ж/е т.б құралдар.

· Программалық құралдар – ақпаратты қорғау мәселесін шешуге арналған арнайы программа пакеті н/е жеке программалар.

· Ұйымдастырушылық құралдар - ақпаратты қорғау мәселесін шешу мақсатындағы ұйымдастырушылық-техникалық іс шаралар.

· Заңнамалық құралдар – жүйенің жұмыс істеуінде барлық тұлғалардың ж/е бөлімдердің жауапкершілігін, міндеттерін, құқықтарын белгілейтін нормативті-құқықтық актілер.

· Психологиялық (моральды-этикалық) құралдар – қоғамдағы н/е берілген коллективте туындаған моралды нормалар н/е этикалық ережелер. Оларды сақтау ақпараттың сақталуын қамтамасыз етеді.

Шифрлеу – қорғалатын хабардың әрбір символы өзгеруге жатады. Шифрлеу әдістерінің классификациясы: Симметриялық (құпия,бірегей кілтпен, бір кілттік(single-key); Ағымдық (шифрование потока данных);Блоктық (блок бойынша шифрлеу); Ауыстыру (P-блоктар); Алмастыру (S-блоктар); моноалфавиттік (Цезарь коды); полиалфавиттік (Виженер шифрі, Джефферсон цилиндрі, Уэтстоун дискісі, Enigma); Құрама:Lucipher;DES;FEAL-1;B-Crypt;ГОСТ 28147-89; Skipjack; Асимметриялық (ашық кілтті, public-key); Диффи-Хеллман DH (Diffie, Hellman); Райвест-Шамир-Адлeман RSA (Rivest, Shamir, Adleman); Эль-Гамаль.

Шифрлеу тәсілдері: Ауыстыру; Алмастыру; Аналитикалық өзгерту; Гаммирлеу, Аралас шифрлеу.